Praktyczne wskazówki dla rodziców czyli jak stymulować mowę dziecka
Chcąc dostarczyć dziecku najlepszych szans życiowych, dostępne badania sugerują przestrzeganie następujących zasad:
1. Zgodnie z D. Levis planując dziecko należy począć je w drugiej połowie jesieni, by poród nastąpił latem co zapewni mu najlepszą ilość bodźców połączonych z niskimi temperaturami powietrza.
2. Podczas ciąży przestrzegaj prawidłowej diety pamiętając o produktach bogatych w białka, jednocześnie wykluczając wszelkie używki.
3. W ciąży zachowaj jak największy spokój, mów do dziecka, stymuluj go słuchowo.
4. Po narodzinach dziecka zadbaj, by zostało ono od razu położone przy Tobie, tak by możliwe było utworzenie silnej więzi.
5. Jeśli tylko to możliwe, zdecyduj się na karmienie piersią, jest ono najwłaściwsze dla rozwoju mowy.
6. Ważne jest podczas planowania rodziny uwzględnienie występowania co najmniej czteroletniej przerwy pomiędzy rodzeństwem. W ten sposób rodzice są w stanie przekazać dziecku najwięcej korzyści dla jego rozwoju
7. Od urodzenia dziecka zadbaj o jego harmonijny rozwój fizyczny, emocjonalny i psychiczny.
9. Zapewnij dziecku bogactwo doświadczeń, które angażują wszelkie zmysły. Spraw by wszelkiej aktywności dziecka towarzyszyła przyjemna atmosfera, pełna akceptacji i zrozumienia. Baw się z dzieckiem: śpiewaj, tańcz, rymuj.
10. Zadbaj o dobry słuch dziecka.
11. Dbaj o prawidłowe gryzienie, żucie, połykanie i oddychanie u dziecka. Często ćwicz buzię, wargi, język z dzieckiem.
12. Rozmawiaj z dzieckiem nawet jeśli ono jeszcze nie potrafi odpowiedzieć, opowiadaj mu o różnych czynnościach dnia codziennego, w których uczestniczy dziecko. Niech mowa towarzyszy dziecku podczas wielu czynności.
13. Wypowiedzi skierowane do dziecka muszą być bardzo staranne, należy pamiętać o prostym, zrozumiałym dla dziecka słownictwu, nieco wolniejszym tempie mowy.
14. Zwracając się do dziecka używaj bogatej mimiki, utrzymuj kontakt wzrokowy, poprawiaj niepoprawne jeszcze wypowiedzi dziecka na zasadzie działania echa- powtarzaj całą wypowiedź.
15. Mów do dziecka dużo i spokojnie, ważna jest intonacja.
16. Odpowiadaj na pytania cierpliwie i wyczerpująco.
17. Bądź dobrym słuchaczem, nie przerywaj dziecku, zachowaj zasady panujące w dialogu. Słuchaj z uwagą dziecka.
18. Codziennie czytaj swojemu dziecku. Moduluj głos tak by zaciekawić dziecko. Zadbaj o aktywne jego uczestnictwo w czytaniu. Zadawaj pytania do ilustracji.
19. Doceniaj wkład dziecka a nie tylko efekty jego pracy.
20. Zapoznaj dziecko z wyrazami dźwiękonaśladowczymi, naśladujcie różne odgłosy zwierząt i otoczenia. Ucz prostych wierszyków i piosenek.
21. Rysuj i maluj z dzieckiem. Towarzyszyć temu powinien Twój komentarz.
22. Oglądajcie obrazki i opisujcie je, wykorzystujcie do tego każdą okazję.
23. Wyliczajcie, układajcie wierszyki, proste zagadki. Ćwiczenia te są doskonałą zachętą do poznawania i przyswajania języka.
24. Zapewnij odpowiednią ilość ruchu maluchowi. Sprawność fizyczna całego ciała również dłoni jest niezwykle ważna dla harmonijnego rozwoju dziecka.
25. Nie rozmawiaj na temat ewentualnych problemów dziecka w jego obecności.
26. Bądź wzorem do naśladowania.
27. Unikaj zdrobnień i języka dziecinnego.
28. Postaraj się poświęcić jak najwięcej czasu na rozmowy i zabawy z dzieckiem.
29. Kiedy dziecko wypowie proste zdanie postaraj się je rozwinąć kilkoma słowami.
30. Pamiętaj o właściwej porze zabaw językowych, nigdy nie rób nic na siłę.
31. Twoje dziecko nie powinno być przeciążone żądaniem, by mówiło ładniej, więcej. Należy unikać komunikatów: „powtórz ładniej”, „powiedz lepiej”. Wychowanie językowe to nie tresura! Nie zawstydzaj i nie karz za wadliwą wymowę. Pamiętaj, że dziecko ma prawo do błędu.
32. Unikaj telewizji. To wróg komunikacji w rodzinie. Dzieci stają się bierne, wycofują się z komunikacji, przyzwyczajają się do tego, że można być biernym, a jak się chce, to można nawet nie słuchać, gdy ktoś do nas mówi.
33. Akceptuj dziecko takim jakie jest i okazuj mu swoją miłość. Bądź dla niego wsparciem.
Opracowano na pt. Wójtowiczowa J., O wychowaniu językowym. Zbiór artykułów dla rodziców i nauczycieli. Wydawnictwo "ABC Font" S.C. Warszawa 1997, plakatu PTL „Zasady komunikacji” , plakatu „Złote reguły harmonijnego rozwoju mowy
dziecka”, plakatu „Każdy z nas może być dobrym słuchaczem-rozmówcą-mówcą”, plakatu „Aby Twoje dziecko mówiło pięknie”, oraz materiałów udostępnionych przez mgr E.
Skrzypiec-Kucharzewską.
